Η Ιερά Μονή του Μεγάλου Μετεώρου εκφράζει το μεγαλείο και την ιστορία της μοναχικής ζωής στην ευρύτερη περιοχή, αφού είναι το παλαιότερο και σημαντικότερο μοναστήρι. Είναι κτισμένη στο δυτικό άκρο του πέτρινου δάσους των Μετεώρων πάνω σε ένα επιβλητικό βράχο, ύψους 613 μέτρων.

Στα μέσα του 14ου αιώνα, όπου και ανέβηκαν στο βράχο οι πρώτοι μοναχοί, η ανάβαση γινόταν με δοκάρια και σκαλωσιές, ενώ στη συνέχεια αυτά αντικαταστάθηκαν από ανεμόσκαλες και δίχτυ. Από το 1922 μέχρι σήμερα η ανάβαση πραγματοποιείται πιο εύκολα, αφού υπάρχει σκάλα, που αριθμεί 146 σκαλοπάτια, τα οποία οδηγούν τους επισκέπτες στην είσοδο του μοναστηριού.

Ιδρύθηκε λίγο πριν από τα μέσα του ΙΔ΄ αιώνα από τον όσιο Αθανάσιο τον Μετεωρίτη, ο οποίος και υπήρξε ο πρώτος κτίτορας της μονής και οργανωτής συστηματικής μοναστικής κοινότητας. 

Στον βράχο όπου βρίσκεται κτισμένη η Ιερά Μονή του Μεγάλου Μετεώρου υπάρχουν κτίσματα που θα εντυπωσιάσουν τους επισκέπτες, λόγω της μοναδικής και σπάνιας ομορφιάς τους. Μεγάλης ιστορικής σημασίας είναι το ασκητήριο του Όσιου Αθανάσιου, που είναι ένα μικρό κτίσμα μέσα στον βράχο, αριστερά καθώς ανεβαίνουμε τη σκάλα, λίγο πριν φθάσουμε στην είσοδο του μοναστηριού. Τεράστιο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι φορητές εικόνες της μονής, αφού ανάμεσα τους υπάρχουν έργα μοναδικής και ιδιαίτερης ομορφιάς αλλά και καλλιτεχνικής σημασίας.

Στην Ιερά Μονή Μεγάλου Μετεώρου υπάρχει μία από τις πλουσιότερες μοναστηριακές βιβλιοθήκες. Σε βάθος χρόνου και παρά τις αντίξοες ιστορικές συγκυρίες, οι μοναχοί κατάφεραν να προστατέψουν και να διασώσουν σπάνια έγγραφα, μοναδικά έντυπα και ιστορικούς χειρόγραφους κώδικες, που αποτελούν ένα ξεχωριστό πολιτιστικό θησαυρό. Παλαιές καταγραφές όπως και η συστηματική καταγραφή των χειρογράφων και των εγγράφων του μοναστηριού από τον Νικόλαο Βέη στις αρχές του περασμένου αιώνα (1908/1909) σε σύγκριση με τα σημερινά δεδομένα, αποδεικνύουν πως οι απώλειες ήταν ελάχιστες.